ZSE UNDERGROUND

slawek

SPRAWDZIAN

Chemia- jest nauką przyrodniczą zajmującą się badaniem materii, jej występowaniem przemianami jednego rodzaju materii w drugi i zjawiskami które tego towarzyszą.
Materia- jest wszystko co nas otacza i co możemy wykryć za pomocą zmysłów lub odp. przyrządów, a istnieje nie zależnie od naszej woli i zdolności odczuwania.
Atom- jest to najmniejsza część pierwiastka chemicznego która posiada wszystkie cechy tego pierwiastka.
Jądro atomowe- jest to centralna część atomu, która jest bardzo mała (skupia 99,9% masy atomu). Jądro jest bardzo małe ale ciężkie.
Skład jądra atomowego wchodzą takie cząstki jak: protony (p) o masie 1u i ładunku +1, oprócz protonów mogą być także neutrony (n) o masie 1u i ładunku obojętnym zerowym.
Elektrony- oznaczamy (e-) znajdują się w sferze poza jądrowej i dzielimy je na: niewalnecyjne i walencyjne.
Elektrony walencyjne- decydują o właściwościach chemicznych pierwiastka.
Liczba atomowa (Z) Z= liczba porządkowa= liczbie protonów w jądrze atomowym= liczbie elektronów= liczbie jadra atomowego.
Liczba masowa (A) jest równa liczbie nukleonów czyli (p+n) w jądrze atomowym.
Atomowa jednostka masy (u) jest to 1/12 masy izotopów węgla.
Masa atomowa- mat jest to średnia mas atomów danego pierwiastka wnikająca z jego składu izotopowego wyrażona w atomowych jednostkach masy u.
Masa cząsteczkowa- jest to masa pojedynczych cząsteczek wyrażona w atomowych jednostkach masy.
Izotopy- to odmiany tego samego pierwiastka o tej samej liczbie atomowej, a raczej masowej (izotopy posiadają po tyle samo protonów w jądrze, różnią się tylko ilością neutronów).
Chmura elektronowa- jest to fragment przestrzeni rozciągającej się wokół jądra atomowego w którym istnieje duże prawdopodobieństwo występowania (znalezienia) elektronów.
Konfiguracja elektronów w atomach- to umowny zapis przedstawiający rozkład elektronów na poszczególnych powłokach chmury elektronowej.
Przynależność pierwiastka do okresu- mówi nam o ilości powłok elektronowych jakie posiada atom danego pierwiastka.
Przynależność pierwiastka do grupy- mówi nam o ilości elektronów walencyjnych jakie posiada atom danego pierwiastka.
Pierwiastki promieniotwórcze- Jądra niektórych pierwiastków są nietrwałe i ulegają samorzutnym przemianom przekształcając się w jądra bardziej trwałe. Przemiany te polegają na emisji różnego rodzaju promieniowania (L lub B, gamma). Promieniotwórcze są to pierwiastki o liczbach atomowych większych od 82 a także tych których stosujemy liczby neutronów do liczby protonów jest większy od około 1,6- to naturalne pierwiastki promieniotwórcze. Powodem naturalnej promieniotwórczości jest dążność jąder atomu do uzyskania trwałej struktury.
Blaski i cienie promieniotwórcze- blaski: w elektrowniach jądrowych(uran 235, pluton 239), do diagnostyki stanu technicznego (Kobalt, Węgiel).
Prawo okresowości (makroskopowa) właściwości pierwiastków zmieniają się okresowo ze wzrostem liczby atomowej.
Prawo okresowości (mikroskopowość) konfiguracja elektronów pierwiastków zmieniają się okresowo ze wzrostem liczby atomowej. W układzie okresowym mamy 7 okresów i 18 grup. Na podstawie tablicy Mendelejewa możemy określić konfigurację walencyjną pierwiastka i jego podstawowe właściwości chemiczne takie jak:
a) charakter chemiczny (metaliczny lub nie metaliczny)- wspólną cechą atomów metali i atomów niemetali jest dążenie do uzyskania trwałej konfiguracji walencyjnej czyli określonej liczby elektronów w zewnętrznej powłoce
b) rodzaj tworzonych jonów prostych (kationy czy aniony) i wartości ich ładunków- różnica między atomami metali i atomami niemetali polega na tym że metale uzyskują trwałą konfigurację walencyjną oddając elektrony a niemetale pobierając elektrony. Reguła helowca- jeżeli pierwiastki łączą się w związek to ich atomy dążą do uzyskania konfiguracji walencyjnej helowca najbliższego w tablicy Mendelejewa. Atomy metali po oddaniu elektronów stają się jonami + kationami, a atomy niemetali po dodaniu elektronów stają się jonami – anionami.
c) reaktywność- metali rośnie w obrębie grupy ze wzrostem liczby powłok elektronowych i maleje w obrębie zakresu ze wzrostem liczby elektronów walencyjnych. Reaktywność nie metali zmienia się w porządku odwrotnym.
d) wartościowość pierwiastka w związkach- wartościowość liczba wiązań chemicznych które tworzą atom danego pierwiastka w cząsteczce związku chemicznego. Wartościowość jest równa liczbie elektronów które atom oddaje tworząc kation lub przyjmuje tworząc anion albo wspólną tworząc równanie kowalencyjne.
Elektroujemność- pierwiastka chemicznego to zdolność atomu do przyciągania elektronów (cudzych i własnych). Elektroujemność jest liczbą niemianowaną. Największą wartość elektroujemności ma fluor. Elektroujemność wraz ze wzrostem liczby atomowej w okresach rośnie, a w grupach maleje.
Typy wiązań chemicznych- to sposób połączenia atomów w cząsteczce. Połączone atomy oddziaływają na siebie różnymi siłami.
Pierwiastki elektroujemne- to także które chętnie przyjmują elektrony, a pierwiastki elektrododatnie oddają elektrony.
Reguła Shellowca- może zostać spełniona dwoma sposobami.
I- przez przemieszczanie elektronów z jednego atomu do drugiego co prowadzi do powstawania wiązania jonowego.
II- przez uwspólnienie elektronów co prowadzi do powstawania wiązania kowalencyjnego w każdym przypadku atom uzyskuje oktan walencyjny.
Wiązania jonowe- gdy atomy uzyskują konfigurację gazu szlachetnego w wyniku oddania lub pobrania elektronów tworzą się Jona, które oddziaływają siłami elektrostatycznymi tworząc związki z wiązaniami jonowymi.
Wiązania kowalencyjne- aby uzyskać dublet lub oktet elektronowy niektóre pierwiastki uwspóniają elektrony.
Wiązania kowalencyjne spolaryzowane- polega na uwspólnienieu jednej lub kilku par elektronowych które są przesunięte w kierunku atomu o większej elektroujemności.
Wiązania wodorowe- polega na elektrostatycznym przeciąganiu się diopri, których biegunem (+) jest atom wodoru, a biegunem (-) atom pierwiastka silnie elektroujemnego.